Aikido uitgelegd aan de hand van De zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey

AI staat voor harmonie – KI staat voor energie – DO staat voor de weg

Aikido is een krijgskunst zonder wedstrijdelement. Dat betekent dat we aikido beoefenen met een ander doel voor ogen dan de wil om te winnen ten koste van een ander. Je kunt aikido gebruiken als een sport om je lichaam fit te houden. Je kunt aikido beoefenen voor de gezelligheid. Het is allebei legitiem en waar, maar ik denk dat we het aikido dan te kort doen.

Het boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey beschrijft hoe we de kwaliteit van ons persoonlijk leven kunnen verbeteren. Het boek is een autoriteit op het gebied van leiderschap en persoonlijke vaardigheidstrainingen. Er zijn opvallend veel overeenkomsten met het aikido zoals we dat beoefenen bij Aikido Alphen. Hieronder probeer ik een beschrijving van het aikido te geven aan de hand van deze zeven eigenschappen.

1. Wees proactief

Tussen stimulus en respons ligt de menselijke vrijheid om te kiezen.

Als je je met aikido bezig houdt, dan kies je ervoor om je te oefenen in het constructief reageren op een aanval. Een aanval staat symbool voor alle negatieve gebeurtenissen waar we in ons leven mee geconfronteerd kunnen worden. Je traint je om bewust en kalm te zijn, overzicht te hebben, verantwoordelijkheid en initiatief te nemen in plaats van om impulsief te reageren vanuit weerstand of een emotie zoals angst of boosheid. Je vergroot je keuzemogelijkheden door je fysiek en mentaal te trainen. Jij hebt de leiding.

2. Begin met het einde voor ogen

Vrede is het ultieme einddoel van aikido. Niet het elimineren van de ander, niet het bestraffen van jezelf omdat je het niet goed genoeg hebt gedaan. Samen met anderen onderzoek je je impulsen en streven we naar meer harmonie. Dat gaat niet zonder slag of stoot. We pakken elkaar beet, we slaan en stoten naar elkaar. Met toenemende intensiteit vorm je je lichaam en je geest.

De grootste vijand, dat ben jezelf.

3. Belangrijke zaken eerst

Er zijn mooie boeken geschreven over aikido. Maar het belangrijkste is de training op de mat. Aikido is allereerst een fysieke training. Krachtige benen, een correcte lichaamshouding, het gebruik van het lichaam als één geheel. Aikido bestaat uit complexe bewegingen waarbij we coördinatie, kracht, flexibiliteit en uithoudingsvermogen combineren. Het lichaam leert door herhaling, vallen en opstaan. Het is vanuit deze fysieke basis dat we aikidoprincipes kunnen gaan toepassen in het dagelijkse leven.

4. Win-win situaties creëren

Win-win is een filosofie van de menselijke interactie. Je kiest ervoor om zowel je eigen integriteit te bewaren als om de ander niet te schaden. De ultieme aikidotechniek is die waarbij de aanvaller besluit om toch maar niet aan te vallen. Om dit te bereiken heb je een combinatie nodig van moed en consideratie. Je traint om in de actie te stappen, het conflict aan te gaan (moed) en je biedt de aanvaller een uitweg (consideratie). Hierbij hanteer je een mentaliteit van overvloed: je gebruikt al je kwaliteiten en je inzichten, er zijn mogelijkheden en kansen in overvloed.

5. Eerst luisteren naar de ander, dan zelf begrepen worden

Iemand die jou aanvalt, heeft een boodschap, die wil jou wat vertellen. Een aikidoka begint dan ook met luisteren, met empathie tonen. Fysiek betekent dat dat je gaat voelen wat de ander je te vertellen heeft. Dit vergt een proactieve houding. Je moet voorbereid zijn op de intensiteit van de ander. Pas vanuit zelfvertrouwen en met de juiste voorbereiding ben je in staat om te luisteren. We noemen dit ook wel aiki creëren, energieën in harmonie brengen. Als je weet te matchen met de ander, dan is de eerste horde genomen. Vanaf dan kun je gaan leiden en je eigen boodschap gaan overbrengen op de ander.

6. Creëer synergie

Aikido is een interactie tussen mensen. Om beurten speel je de rol van aanvaller en van verdediger. De verdediger is yang: doelgericht, dominant en standvastig. De aanvaller in yin: flexibel, volgend maar ook verrassend en sluw. Door beide rollen zo goed mogelijk te spelen, door steeds van partner te wisselen, door je constant aan te passen aan de ander, te zoeken en te onderzoeken, ontstaat een uitwisseling op de mat die synergetisch kan worden. Je maakt elkaar beter.

7. Hou de zaag scherp

Aikido is het onderhoud en de verbetering van jezelf. Daarbij gaat het om onderhoud van je lichamelijke, spirituele, geestelijke en sociaal-emotionele vaardigheden. Aikido levert geen snelle oplossingen. Het is een onderzoekstraject dat een leven lang kan inspireren. En beginnen kan vandaag.